Trong khi thị trường bất động sản vẫn chưa rõ nét xu hướng hồi phục và chỉ ít nhiều khởi sắc ở một vài dự án alibaba long phước thì có một phân khúc khác của thị trường này vẫn âm thầm “sống khỏe”, đó là đất ở các công viên nghĩa trang, hay gòn còn gọi là đất "âm". Hà Nội hiện có 7 nghĩa trang quy mô cấp thành phố với tổng diện tích khoảng 70ha và trên 2.300 nghĩa trang cấp xã hình thành tự phát.


Thực tế cho thấy, tất cả các nghĩa trang đều trong tình trạng quá tải, nhiều nghĩa trang đã phải dừng việc mai táng vì không còn diện tích, cũng như yêu cầu về bảo vệ môi trường. Đánh giá được tiềm năng của “đất nghĩa trang”, rất nhiều doanh nghiệp đã và đang đầu tư vào lĩnh vực này dưới dạng mô hình công viên nghĩa trang như Công ty Đầu tư xây dựng và thương mại Toàn Cầu, Chánh Phú Hòa, Hoa Sen Vàng...

Ngay khi thông tin về việc một số dự án an phước sẽ được tái phân lô bán nền, trên thị trường bất động sản (BĐS) đã dấy lên những dư luận trái chiều. Nếu như các doanh nghiệp BĐS cho rằng đây là giải pháp hợp lý giúp “giải cứu” thị trường, thì những nhà quy hoạch và quản lý lại tỏ ra không ít băn khoăn. Tại Khoản 7 Điều 4 Nghị định 11/NĐ-CP quy định về đất dành cho đầu tư phát triển đô thị nêu rõ: “UBND cấp tỉnh quy định cụ thể những khu vực được thực hiện chuyển quyền sử dụng đất đã được đầu tư hạ tầng cho người dân được tự xây dựng nhà ở theo quy hoạch chi tiết của dự án đã được phê duyệt, sau khi có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ Xây dựng”.

Quanh việc thực hiện quy định này, ông Đỗ Viết Chiến - Cục trưởng Cục Phát triển đô thị (Bộ Xây dựng) cho hay, việc cho phép các dự án được quyền phân lô, bán nền sẽ phải xem xét cụ thể từng dự án. Dự án đó phải phù hợp với quy hoạch được duyệt, chủ đầu tư phải thực hiện việc xây dựng hạ tầng, còn phần trên đất có thể để người dân tự xây dựng theo hướng dẫn của chủ đầu tư và căn cứ vào mẫu thiết kế quy hoạch đã được phê duyệt.

Mô hình công viên nghĩa trang đang là hướng đi đúng đắn của nhiều nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên có hai vấn đề mà dư luận quan tâm, đó là việc quy hoạch gắn liền với bảo vệ môi trường, vì theo quan niệm của nhiều người Việt Nam vẫn muốn chôn cất hơn là hỏa táng. Thứ hai, khi quan niệm tâm linh thay đổi, coi bất động sản cho người âm là hàng hóa sẽ dẫn đến tình trạng mua bán trao đổi, thậm chí đầu cơ đẩy giá lên cao. Thực tế ở nhiều khu vực trong cả nước đã xảy ra tình trạng giá đất mộ quá cao hay những hành động bắt chẹt từ chôn cất, xây lát, chăm sóc, bảo vệ... khiến người nghèo không thể thực hiện được ý nguyện cho người thân của mình.

Tìm hiểu của phóng viên cho thấy, cũng giống như bất động sản cho người sống, đất nghĩa trang được phân theo từng lô đơn, kép, liền kề, khu vip, khu bình dân với các diện tích khác nhau từ 5m2 đến 40, 50m2, thậm chí to hơn. Đất nghĩa trang cũng có quy định về diện tích xây dựng, lối đi, khuôn viên hay thiết kế và các dịch vụ gia tăng. Giá cả tại đây tùy theo diện tích, vị trí mà tăng hay giảm, thời điểm hiện tại giá 1m2 đất nghĩa trang khoảng 9-11 triệu đồng, chưa kể công xây dựng và các dịch vụ khác liên quan.

Do hơi nhạy cảm nên hàng hóa trên thị trường ít được quảng cáo trên các phương tiện truyền thông đại chúng, nhưng thực tế, các giao dịch cũng không kém phần sôi động. Nhiều công viên nghĩa trang cũng cạnh tranh nhau bằng các dịch vụ như thiết kế miễn phí, chăm sóc hoa cỏ trong khuôn viên, vệ sinh phần mộ, hương khói, cũng giỗ... theo gói và theo giá tiền. Tài nguyên đất đai đang thu hẹp dần, trong khi đó nhu cầu “định cư” cho người mất ngày càng gia tăng. Và không chỉ những người già, mà cả những người trung niên cũng có nhu cầu. Do vậy sẽ ngày càng nhiều dự án công viên nghĩa trang tư nhân xuất hiện ở gần các trung tâm, đô thị lớn bên cạnh các nghĩa trang của địa phương.

Bác Đào Trung Thành (Láng Hạ) cho biết: Tôi cũng có nhu cầu mua đất mộ cho bố mẹ và cả mình nữa, nhưng giá đất giữa các nghĩa trang xung quanh Hà Nội cũng lên xuống đôi chút do khoảng cách đi lại và các dịch vụ gia tăng khác đi kèm. Để có một khu đất 20-30 chục m2, cộng thêm tiền xây cất khuôn viên, trồng hoa, cây cảnh cũng tốn trên nửa tỷ đồng. Giá này là khá cao khi đã được nhà nước hỗ trợ nhưng vì là vấn đề tâm linh nên cũng chẳng cò kè thêm bớt làm gì.

Dưới góc độ của một chuyên gia giàu kinh nghiệm về quy hoạch, kiến trúc sư Hoàng Thịnh cho rằng, việc phân lô bán nền, nếu quản lý thiếu chặt chẽ, thiếu trách nhiệm, sẽ để lại hậu quả xấu cho việc phát triển đô thị. “Sẽ không bao giờ có đô thị đẹp nếu quy hoạch kiến trúc không được quản lý tốt – ông Thịnh nói – Việc phân lô, bán nền, nếu được áp dụng, phải gắn với những ràng buộc về việc xây nhà, không để phá nát quy hoạch, làm các khu dân cư mới thành những quần thể kiến trúc dị dạng hay hình thành những khu đô thị xôi đỗ, nơi nhà có tiền xây trước, nhà chưa có nhu cầu thì cứ để đất ở đó”.