Chắc hẳn những người mới bước vào lĩnh vực âm thanh sẽ không khỏi bỡ ngỡ và băn khoăn rằng có bao lăm loại dây, jack tín hiệu thông dụng, bản chất và tác dụng của chúng là gì, và tự mình có thể làm chúng được hay không. Bài viết này sẽ chỉ dẫn các bạn một cách chi tiết. Xem thêm: cách hàn jack bông sen


Dây tín hiệu âm thanh chia làm 2 loại: Không thăng bằng (Unbalanced) và cân bằng (Balanced)

Đối với dây 1 lõi và vỏ, lõi này có điện áp là +Ve, gọi là dây nóng, còn lớp vỏ có điện áp là -Ve, có chức năng như dây mát. Loại dây 1 lõi và vỏ này sử dụng để truyền tín hiệu không cân bằng (Unbalanced).

Đối với dây 2 lõi và vỏ, lõi đỏ sẽ có điện áp là +Ve, gọi là dây nóng, lõi trắng sẽ có điện áp là -Ve, gọi là dây mát, còn lớp vỏ là dây nối đất. Loại dây 2 lõi và vỏ này dùng để truyền tín hiệu cân bằng (Balanced).

Sự khác biệt giữa dây cân bằng và dây không cân bằng là gì?



Loại dây được sử dụng trong một hệ thống và cách chúng phối hợp với nhau có thể có ảnh hưởng lớn đến uy tín âm thanh, bởi vậy điều quan trọng là chúng ta phải sử dụng đúng loại dây cho đúng mục đích. Để làm điều này bạn cần có sự hiểu biết về các loại tín hiệu và các loại dây đang sử dụng.

Dây cáp không cân bằng và tín hiệu không thăng bằng (Unbalanced)

Mỗi dây cáp unbalanced có 1 lõi và 1 vỏ, lõi (dây nóng) dùng để truyền tín hiệu và vỏ (dây mát) vừa truyền tín hiệu vừa chống nhiễu bên ngoài. Bạn có thể dễ dàng nhận ra được cáp này là cáp gì: vì nó được thiết kế để truyền tải tín hiệu unbalanced bằng chính 1 lõi và 1 vỏ của nó, dây unbalanced sẽ hàn vào Jack unbalanced chỉ có 2 chân. Jack TS (tip-sleeve), còn gọi là Jack 6 ly Mono dùng cho guitar cũng là một loại jack unbalanced. Jack RCA (còn gọi là Jack Hoa Sen) dùng cho rất nhiều loại thiết bị nghe nhìn cũng là Jack unbalanced.

Bên trong, lõi tín hiệu sẽ được lớp vỏ bao bọc (dây mát). Vỏ (dây mát) có hai chức năng – nó mang một phần tín hiệu âm thanh và bảo vệ lõi tín hiệu đính khỏi nhiễu bên ngoài như sóng ánh sáng hay từ trường của máy biến thế, cũng như nhiễu sóng RF (sóng vô tuyến), từ sóng truyền hình và máy radio.


Cáp Unbalanced chống nhiễu không tốt cho lắm nên chúng ta chỉ nên sử dụng chúng có chiều dài tối đa (4-6 mét), đặc biệt là khi dùng trong môi trường có mức nhiễu lớn.

Dây cáp thăng bằng và tín hiệu thăng bằng (Balanced)



Cáp thăng bằng (balanced) có 2 lõi và 1 vỏ, chúng ta sẽ hàn vào Jack balanced (Jack balanced) có 3 chân, trong cáp balanced, lớp vỏ bao quanh 2 dây tín hiệu và được sử dụng như một tấm chắn chống lại nhiễu. Nhưng điều làm cho cáp balanced trở nên đặc biệt đó là có thêm 1 lõi tín hiệu bổ sung.

Cáp balanced dùng hai lõi tín hiệu; Cả hai lõi đều mang tín hiệu như nhau nhưng ngược pha nhau (phân cực ngược).

Việc thêm một bản sao tín hiệu ngược pha (-) đồng thời với một bản gốc (+) sẽ giúp khử nhiễu.

Câu hỏi đặt ra là vì sao lại đảo ngược pha 2 tín hiệu với nhau và tại sao việc này lại khử được nhiễu? Câu đáp rất đơn giản, vày thiết bị ở đầu nhận tín hiệu, chẳng hạn như Mixer, sẽ thực hành việc đảo pha tín hiệu lần nữa, đưa tín hiệu trong lõi thứ 2, tức lõi (-) về cùng pha với tín hiệu gốc (+). Thêm vào đó, bởi vì cả 2 lõi tín hiệu âm thanh ở quá trình truyền dẫn đều bị kết nạp nhiễu như nhau – tức thị tín hiệu nhiễu này là y sì nhau trên cả 2 lõi. Khi truyền dẫn tới thiết bị nhận, sợi dây tín hiệu (-) được đảo pha tất cả để y hệt với tín hiệu (+) rồi cộng gộp lại với nhau, từ đó tín hiệu nhiễu trên 2 lõi sẽ ngược pha với nhau và tự triệt tiêu.

Nhờ vào việc này, cáp balanced có thể tương trợ truyền tải tín hiệu âm thanh ở khoảng cách xa hơn, hàng chục mét, nhưng kể cả với những khoảng cách truyền dẫn ngắn thì loại cáp cân bầng này cũng nên được sử dụng để chống nhiễu một cách hiệu quả nhất.

Dùng đúng cáp với đúng loại tín hiệu

Điều quan trọng cần lưu ý là sử dụng cáp balanced cho tín hiệu unbalanced sẽ không hữu ích lợi gì. Các jack cắm cũng phải có các chân được thiết kế phù hợp. Ngoài ra, nếu không có mạch để làm đảo ngược chiều tín hiệu thì nhiễu bên ngoài sẽ không được loại bỏ.

Tìm hiểu thêm về Mic level, line level?

Các loại Jack tín hiệu thường dùng trong âm thanh

ack XLR (thường gọi là jack Canon)

Jack Canon là loại jack thăng bằng (Balanced)

Jack Phone

Jack phone có 2 loại là Balanced (TRS) và Unbalanced (TS).

Ngoài ra jack phone còn phân chia theo kích tấc:


ack RCA


Jack RCA hay còn gọi là Jack hoa Sen, Jack AV

Chúng ta thường thấy jack RCA được sử dụng cho tín hiệu âm thanh và hình ảnh của TV.

Cách hàn dây và Jack tín hiệu

1. Hàn Jack Canon với Jack 6 ly unbalanced

Dây Canon - 6 ly mono, đây là dây tín hiệu không thăng bằng

Dây Canon – 6 ly unbalanced, đây là dây tín hiệu không thăng bằng

2. Hàn Jack Canon với Jack 6 ly balanced

Dây Canon - 6 ly Stereo, đây là loại dây cân bằng dùng cho tín hiệu Mono

3. Hàn Jack Canon với Jack RCA (hoa Sen)

Dây Canon - hoa Sen, đây là dây tín hiệu không thăng bằng

4. Hàn Jack 6 ly balanced với 2 Jack hoa Sen

5. Hàn Jack Canon với 2 Jack hoa Sen

Hy vọng qua bài viết này các bạn sẽ hiểu thêm về các loại dây tín hiệu và có thể tự làm cho mình những chiếc dây tốt nhất. Xem thêm: những hãng âm thanh nức danh thế giới

[/b]